BELENGGU RASIONALITAS DALAM TAFSĪR BI AL-MA’THŪR

REKONSTRUKSI DIKOTOMIS ATAS SUMBER PENAFSIRAN

  • Mahbub Ghozali UIN Sunan Kalijaga Yogyakarta
Abstract views: 284 , PDF downloads: 230
Keywords: al-tafsīr bi al-ma’thūr, redefinisi, rasionalitas

Abstract

The Interpretation with transmitted text (riwāyah) which uses to get meaning far away from the influence of ratio (al-ra'y) still cannot occur. Various different narrations for interpreting the same verse in the exegesis via narration (al-tafsīr bi al-ma'thūr) can be evidence of the use of ijtihad in that interpretation model. In this context, this study aims to find evidence and reconceptualize the terms to prove the existence ratio on exegesis via narration. This study uses a qualitative method with the type of study that uses literature research and uses content analysis as an analytical tool. This study finds that the interpreters in the category of exegesis via narration used ratio in the form of transmitted text selection to strengthen the meaning desired. The unawareness of the existence of rationality in the exegesis via narration is caused by the confusion of the terms used which are borrowed from the term of hadith study (muṣṭalah al-ḥadīth). Based on this, this study proposes to redefine that term to illustrate that dichotomy does not refer to the use of transmitted text or ratios in interpretation, but that dichotomy occurs from the proximity of the resulting message to the literal meaning content in interpretation.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Abū Zahrah, Muḥammad bin Aḥmad. al-Mu’jizah al-Kubrā al-Qur’an. Beirut: Dār al-Fikr al-’Arabī, n.d.

Aburrohman, Asep. “Metodologi al-Thabari dalam Tafsir Jami’ul al-Bayan fi Ta’wili al-Qur’an.” Kordinat: Jurnal Komunikasi antar Perguruan Tinggi Agama Islam 17, no. 1 (November 19, 2018): 65–88.

Al-Dhahabī, Muḥammad Ḥusayn. al-Tafsīr wa al-Mufassirūn. Vol. 1. Kairo: Maktabah Wahbah, 2007.

Al-Farmāwī, Abd al-Hayyī. al-Bidāyah fī al-Tafsīr al-Mawḍu’i: Dirāsah Manhajiyyah Mawḍūiyyah. Kairo: al-Ḥaḍarāt al-Gharbiyyah, 1977.

Al-Ḥasan, Muḥammad ’Ali. al-Mannār fi ’Ulūm al-Qur’an ma’a Madkhal fī Uṣūl al-Tafsīr wa Maṣādiruh. Beirut: Muassasah al-Risālah, 2000.

Al-Jawwād, Abd al-Jawwād Khalf Muḥammad Abd. Madkhal ilā al-Tafsīr wa ’Ulūm al-Qur’an. Kairo: Dār al-Bayān al-’Arabī, n.d.

Al-Khaṭīb, Muḥammad ’Ajāj. Uṣūl al-Ḥadīth: Ulūmuh wa Musṭalaḥuh. Beirut: Dār al-Fikr, 2006.

Al-Qaṭṭān, Mannā’ Khalīl. Mabāhith fī Ulūm al-Qur’an. Riyāḍ: Manshūrāt al-’Aṣr al-Ḥadīth, 1973.

Al-Samarqandī, Naṣr bin Muḥammad. Baḥr al-’Ulūm. Vol. 1. Beirut: Dār al-Kutb al-Ilmiyah, 2006.

Al-Suyūṭī, ’Abd al-Raḥmān bin Abī Bakr. al-Dur al-Mathūr fī al-Tafsīr bi al-Ma’thūr. Vol. 1. Bayrūt: Dār al-Fikr, n.d.

Al-Suyūṭī, Jalāl al-Dīn. al-Itqān fi ’Ulūm al-Qur’an. Vol. 4. Beirut: al-Hay’ah al-Miṣriyah al-’Ammah li al-Kitāb, 1974.

Al-Ṭayyār, Musā’id bin Sulaymān. Fuṣūl fī Uṣūl al-Tafsīr. Dammam: Dār Ibn al-Jawzī, 1423.

———. Mafhūm al-Tafsīr wa al-Ta’wīl wa al-Istinbāt wa al-Tadbīr wa al-Mufassir. Saudi Arabia: Dār Ibn al-Jawzī, 1427.

Al-Ṭabarī, Muḥammad bin Jarīr. Jāmi’ al-Bayān fī Ta’wīl al-Qur’an. Vol. 2. Bayrūt: Muassasah al-Risālah, 2000.

Al-Tha’ālibī, ’Abd al-Raḥmān bin Muḥammad. al-Jawāhir al-Ḥisān fī Tafsīr al-Qur’ān. Vol. 1. Bayrūt: Dār Iḥyā’ al-Turāth al-’Arābī, 1418.

Al-Tha’labī, Aḥmad Abū Isḥāq. al-Kashf wa al-Bayān. Vol. 1. Bayrūt: Dār Iḥyā’ al-Turāth al-’Arābī, 2002.s

al-Wāḥidī, ’Alī bin Aḥmad. Asbāb Nuzūl al-Qur’an. Beirut: Dār al-Kutb al-Ilmiyah, 1411.

Al-Zurqānī, Muḥammad ’Abd al-’Ażīm. Manāhil al-’Irfān. Vol. 2. Beirut: Dār al-Fikr, 1988.

Arsad, Muhammad. “Pendekatan dalam Tafsir (Tafsir Bi Al Matsur, Tafsir Bi Al Ra`yi, Tafsir Bi Al Isyari).” Yurisprudentia: Jurnal Hukum Ekonomi 4, no. 2 (2018): 147–165.

Baidan, Nashruddin. Metodologi Penafsiran al-Qur’an. Yogyakarta: Pustaka Pelajar, 1998.

Djalal, Abdul. Urgensi Tafsir Maudlu’i pada Masa Kini. Jakarta: Kalam Mulia, 1990.

Dozan, Wely. “Epistemologi Tafsir Klasik: Studi Analisis Pemikiran Ibnu Katsir.” FALASIFA : Jurnal Studi Keislaman 10, no. 2 (September 17, 2019): 147–159.

Ibn ’Aṭiyah, Abd al-Ḥaq bin Ghālib. al-Muḥarrar al-Wajīz fī Tafsīr al-Kitāb al-’Azīz. Vol. 1. Beirut: Dār al-Kutub al-’Ilmiyah, 1422.

Ibn Khaldūn, Abd Al-Raḥmān. Muqaddimah Ibn Khaldūn. Beirut: Dār al-Fikr, 1991.

Kathīr, Ismāil bin Umar bin. Tafsīr al-Qur’an al-’Ażīm. Vol. 1. Bayrūt: Dār al-Ṭayyibah, 1999.

Maḥmūd, Manī’ bin Abd al-Ḥalīm. Manāhij al-Mufassirīn. Kairo: Dār al-Kitāb al-Miṣrī, 2000.

Mardiana, Dina. “Pemaknaan Toleransi dan Kebebasan Beragama perspektif Tafsir bi al-Ma’tsur (Studi terhadap Tafsir Jami’ al-Bayan fi Tafsir al-Quran, Tafsir al-Quran al-Adzim dan al-Durru Al-Mantsur fi Tafsir bi al-Ma’tsur).” Islamuna: Jurnal Studi Islam 5, no. 1 (September 12, 2018): 16–29.

Miles, Matthew B., dan A. Michael Huberman. Qualitative Data Analysis (a Source book of New Methods). Beverly Hills: SAGE Publications, 1984.

Mills, Albert, Gabrielle Durepos, dan Elden Wiebe. Encyclopedia of Case Study Research. Encyclopedia of Case Study Research. California: SAGE Publications, Inc., 2010.

Nasir, Ridlwan. Memahami al-Qur’an: Perspektif Baru Metodologi Tafsir Muqarin. Surabaya: CV. Indra Media, 2003.

Nur, Afrizal. “Muatan Aplikatif Tafsir bi al-Ma’tsur & bi al-Ra’yi: Telaah Kitab Tafsir Thahir Ibnu ‘Asyur dan M. Quraish Shihab.” UIN Suska Riau, 2020.

Prakoso, Theo Jaka. “Tells with Isrâliîyyât: The Story of Harut and Marut in the content of Tafsir Bil-Matsur.” Journal of Islam and Science 7, no. 1 (Juli 31, 2020): 1–8.

Rokim, Syaeful. “Tafsir Sahabat Nabi: Antara Dirayah dan Riwayah.” Al - Tadabbur: Jurnal Ilmu Al-Qur’an dan Tafsir 5, no. 01 (Juni 22, 2020): 75–94.

Salamah, Robiatus. “Nuyus dalam al-Qur’an (Studi Komparatif Tafsir Bil-ma’tsur dan Tafsir Bil-Ra’yi).” UIN Raden Intan Lampung, 2020.

Siregar, Abu Bakar Adnan. “Tafsir Bil-Ma’tsur (Konsep, Jenis, Status, dan Kelebihan Serta Kekurangannya).” Hikmah 15, no. 2 (2018): 160–165.

Syamsuddin, Sahiron. “Ma‘Na-Cum-Maghza Approach To The Qur’an: Interpretation Of Q. 5:51.” In International Conference on Qur’an and Hadith Studies (ICQHS 2017), 137:131–136. Atlantis Press, 2018.

Taymiyah, Ibn. Muqaddimah fi Uṣul al-Tafsīr. Beirut: Dār Maktabah al-Ḥayāh, 1980.

Published
2021-11-20
Section
Articles